Özelleştirme geliri nedir
Bu alışkanlığın bazı sınırlamaları ve bazı olanakları var. Toplamda, satışlardan elde edilen gelirlerin büyük bölümü gayrimenkul ve işletme/tesis satışlarından sağlandı. Özelleştirme yöntemleri açısından bakıldığındaysa, 1980’lerde halka arz yönteminin ön plana çıktığını, 1990’larda halka arz yönteminin yanında blok satış yönteminin ağırlık kazandığını, 2001 sonrasındaysa blok satış yönteminin oldukça ağırlıkta olduğu görülmektedir.
1980’lerde özelleştirmenin kurumsal çerçevesi tam olarak oturtulmamıştı.
1991-2000 döneminin toplam özelleştirme geliri 6,7 milyar dolar düzeyinde kalmıştır. Bu yıl içinde toplam 55 taşınmaz, 549 milyon dolara satıldı.
AKP Dönemi Özelleştirme Performansı
- Toplam Özelleştirme Geliri: 65.2 milyar dolar
- Hisse Satışları: 39.1 milyar dolar
- İşletme ve Tesis Satışları: 18.4 milyar dolar
- Otel ve Sosyal Tesis Satışları: 651 milyon dolar
- Taşınmaz Satışları: 5.2 milyar dolar
- Varlık Devirleri: 708 milyon dolar
- Kamu Kurumlarına Devreden Varlıklar: 1.1 milyar dolar
Bu toplam, özelleştirme projelerinin Türkiye’nin ekonomik tarihinde önemli bir yer tutmasını sağladı.
2024’te imzalanan 4,1 milyar dolarlık sözleşmelerle bu rakam 72 milyar dolara yaklaştı. Bu dönemler 1980’ler, 1990’lar ve 2001 sonrasıdır. Türkiye özelleştirme deneyiminde blok satış yönteminin ağır basması, özelleştirme politikalarında hazineye gelir yaratma önceliğinin gözetilmesiyle yakından ilgilidir. Türlerine göre özelleştirme, 2001‐2017.
Bu dönem blok satış yönteminin ön plana çıktığı ve özelleştirme gelirlerinin ciddi boyutlarda genişlediğini görüyoruz. Öte yandan devletin ulaşım, enerji, sulama ve haberleşmedeki ağırlığı azalmadı, kamu önderliğinde hayata geçirilen büyük çaplı altyapı yatırımlarıyla yükseldi.2 Bu dönem için beklenti özel sektör girişimcilerinin imalat alanında yatırımlara ağırlık vererek devletin boşalttığı alanı doldurmalarıydı.
Altyapı özel sektör yetkilendirme bedeli ve fiziksel yatırım (milyon ABD doları), 1994‐2015. Son iki günde sosyal medyada ve ekonomi platformlarında, Çayırhan Termik Santrali’nin 20 milyar TL’lik özelleştirme ihalesinin bu rakama katkı sağladığına dair paylaşımlar öne çıktı.
1986’dan bugüne kadar elde edilen özelleştirme geliri ise 71,6 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
New York: Springer, 2012. Dönüm noktaları tayin edilirken başvurulacak başlıca ölçütler elde edilen özelleştirme gelirleri ve özelleştirmede kullanılan yöntemlerdir. • Merkez Bankası. Böylece imalat alanında rekabet ve verimlilik artışı sağlanması bekleniyordu. 47 (2012): 139-167. Yöntemlerine göre özelleştirme, 1991‐2001. Bunları dikkate almayan bir özelleştirme hesaplaması bu yüzden yetersiz kalıyor.